نویسنده: غلامرضا معصومی

 
در اساطیر یونان و روم باستان، نام آسکانیوس (Ascanius) برای سه تن ذکر شده که عبارتند از:
1- پسر پریام (Priam)، پادشاه تروا (Troy).
2- یکی از پادشاهان آلبالونگا (Albalonga)، پسر آئنیاس (Aeneas) و کرئوسا (Creusa) در اساطیر یونان و روم باستان می‌باشد. آسکانیوس (Ascanius) از طرف مادر، نوه‌ی پریام و از جانب پدر، نوه‌ی آفرودیته (Aphrodite) محسوب می‌شود. در روایت دیگری، مادر وی لاوینیا(2) (Lavinia) ذکر شده و بنا به همین روایت، آسکانیوس پس از ورود آئنیاس به ایتالیا به دنیا آمد. در قدیم‌ترین روایت، شرح چگونگی انتقال آسکانیوس توسط پدرش با کرئوسا و آنخیسس (Anchises)، هنگام تصرف تروا نقل شده است. سپس وی از طرف پدر به پروپونتیس (Propontis) رفت و تا هنگامی که با آستیاناکس (Astyanax)، به تروا بازگشت و به تعمیر و تجدید بنای تروا پرداخت، بر آن ناحیه سلطنت کرد. بنابر روایت دیگری، آسکانیوس همراه پدرش به ایتالیا رفت و هنگامی که آئنیاس به آسیا بازگشت و سلطنت تروا را به دست گرفت، آسکانیوس نیز همراه او بوده و پس از مرگ پدر، سلطنت آنجا به وی رسید. معروف‌ترین روایت رومی درباره‌ی زندگی آئنیاس این است که آسکانیوس را ساکن ایتالیا دانسته و می‌گوید وی در همان جا به تشکیل خانه و خانواده پرداخت. شخصیت بزرگی در انئید (Eneide) به آسکانیوس داده شده، چراکه ویرژیل (Virgile)، وی را که هنوز در سنین کودکی به سر می‌برد، جوانی نزدیک به مرحله‌ی کمال معرفیه کرده است. آسکانیوس در مسابقات تروا که پس از مرگ آنخیسس به افتخار وی ترتیب داده شده بود، شرکت کرده و در جنگل‌های لاتیوم (Latium) به شکار می‌پرداخت. اما در تنیجه‌ی بی‌احتیاطی و کشتن یک ماده مرال مقدس، مردم بومی را با خود دشمن ساخت. وی که مورد علاقه‌ی شدید پدر و مایه‌ی دلگرمی و امید تبعیدی‌های تروا بود، بر اثر محبت‌های بیش از حد مادربزرگش آفرودیته، نازپرورده و فاسد بار آمد. پس از مرگ آئنیاس، ظاهراً آسکانیوس بر اقوام لاتن سلطنت کرد و در جنگی علیه اتروسک‌ها، در ساحل نومیکوس (Numicus)، پیروزی شایانی به دست آورد. سی سال پس از ایجاد لاوینیوم (Lavinium) توسط آئنیاس، شهر آلبالونگا را آسکانیوس در محلی که سابقاً آئنیاس یک ماده گراز سفید و سی بچه‌ی آن را قربانی کرده بود، به وجود آورد. آسکانیوس در نتیجه‌ی دشمنی اقوام لاتن که به حمایت از لاوینیا، بیوه‌ی آئنیاس و نامادریش قیام کرده بودند، به زحمت افتاد. لاوینیا که از آئنیاس باردار بود، پس از مرگ وی، از ترس آنکه مبادا آسکانیوس به طفل او صدمه‌ا‌ی برساند، به جنگلی گریخت و به چوپانی به نام تیروس (Tyrrhus) پناه آورد. وی پس از مدتی کودکش را در همان جا به دنیا آورده و نام سیلویوس (Silvius) را بر وی نهاد. تیروس، ملت لاتن را علیه آسکانیوس برانگیخته و پس از مرگ آسکانیوس، سیلویوس را بر تخت سلطنت آلب نشانید. آسکانیوس را گاهی نیز با نام ایولوس (Iulus) خوانده و خانواده‌ی ایولی (Iuli) در روم نیز خود را از اعقاب وی می‌دانستند.
3- پسر آرتائون (Aretaon) و برادر فورسیز (Phorcys) که در طول جنگ تروا رهبری مردم فریگیا (Phrygians) را بر عهده داشت.
منبع مقاله :
معصومی، غلامرضا؛ (1388) دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی جهان جلد اول، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ چاپ اول